Genel felsefe tarihinde olduğu gibi İslam felsefesi tarihinde her filozof, ayrı bir düşünce zenginliğidir. Felsefenin ayrıcalığı ve zihni yükseltici işlevi, benzer gibi görünen düşüncelerin içinden farklılıkları ortaya çıkardığı görülmektedir. İlk bakışta sıradan bir okuyucu için tekrarlar olarak algılanabilecek olan felsefe tarihi; sistemli ve titiz bir okuyucunun zihninde önceki düşüncelerden etkilenmesi ve sonraki düşünceleri doğurması bağlamında tüm ayrıcalığıyla belirginleşebilmektedir. Her düşünce ve düşünür, bir anlamda, kendinden önceki tarihsel ve düşünsel ortamın ürünü olduğu gibi, kendinden sonraki düşüncelerin de hazırlayıcısı olma özelliğini taşımaktadır.
 

İbn Miskeveyh ismi, daha çok, ahlak ilmiyle çağrışım yapmaktadır. Ahlak felsefesi alanında yapılan çalışmalarda onun Tehzibü’l-Ahlak isimli eserinden yararlanılır. Elinizdeki bu eser, İbn Miskeveyh’in bir diğer eseri olan el-Fevzü’l-Asğar’ı temele alarak, Tanrı, evren, evrim ve insan, peygamber ve ölüm ötesi  anlayışını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

İÇİNDEKİLER

TRANSKİPSİYON SİSTEMİ

KISALTMALAR

IV. BASKI İÇİN ÖNSÖZ

GİRİŞ

İBN MİSKEVEYH’İN İSLAM FELSEFESİNDEKİ YERİ

A) İbn Miskeveyh

B) Eserlerinin Değerlendirilmesi

C) İslam Felsefesinde Metafizik ve İbn Miskeveyh’in Yeri

BİRİNCİ BÖLÜM

İBN MİSKEVEYH DÜŞÜNCESİNDE TANRI

A) Tanrı’nın Varlığı

1. Duyusal ve Akli Bilgi Kapsamında Tanrıyı İspatlamada Kolaylık ve Güçlükler

2. İbn Miskeveyh’te Hareket Delili

a) Hareketin Gizil Gücü: Arzu

b) Hareket Etmeyen Hareket Ettirici

B) Tanrı’nın Nitelikleri

1. İbn Miskeveyh ve Selbî Yaklaşımı Üzerine: Tanrı Ne Değildir?

2. Tanrı’nın Birliği

a) Failin Bir Olmasının Gerekçeleri

b) Bir Failden Farklı Fiillerin Ortaya Çıkışı

3. Tanrı’nın Ezelîliği

C) Tanrı ve Evren

1. Evrenin Yaratılışı

2. Yoktan Yaratılış

3. İbn Miskeveyh Sisteminde Evrim

a) Bitki Basamağı ve Özellikleri

b) Hayvan Basamağı ve Özellikleri

İKİNCİ BÖLÜM

İBN MİSKEVEYH’İN İNSAN ANLAYIŞI

A) Nefs ve Mahiyeti

1. Nefsin Güçleri

2. Beş Dış Duyu

3. İç Duyular

a) Ortak Duyu

b) Mütehayyile Gücü

c) Hafıza Gücü

d) Düşünme Gücü

B) Nefs ve Mutluluk

C) Nefs ve Ölüm Sonrası

D) İnsan ve Ölüm Korkusu

E) İbn Miskeveyh’in Olgun İnsanı

F) Toplumsal Bir Varlık Olarak İnsan

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İBN MİSKEVEYH’TE PEYGAMBERLİK

A) İbn Miskeveyh’te Peygamberlik

B) Vahyin Türleri

C) Peygamberlik ve Kehanet

D) Nebi ve Resul

E) Nebi ve Mütenebbi

SONUÇ

KAYNAKÇA

DİZİN