Serbest Cumhuriyet Fırkası, Gazi’nin talimatıyla kısa sürede kurulmuştur. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın, İsmet Paşa hükümetine yönelttiği eleştiriler, halkın en çok şikâyetçi oldukları konulardaydı.

Bu sebeple halk, Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kendisinden görmüş ve büyük destek vermiştir. Serbest Cumhuriyet Fırkasının kısa sürede halk desteğini alması; Cumhuriyet Halk Fırkası yandaşlarını telaşlandırmış ve önlem alarak Serbest Fırka’nın kendisini feshetmesine sebep olmuştur. Serbest Cumhuriyet Fırkası, ülke siyaseti üzerinde etkili olmuştur. Örneğin  Demokrat Parti tabanının şekillenmesini sağlamıştır. Serbest Cumhuriyet Fırkası yaşama imkanı bulsaydı yeni kurulan devletimizde; ekonomi, siyasi, fikir yaşamlarında atılımlar olabilirdi.

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR

GİRİŞ   

I. BÖLÜM

MECLİS GRUPLARINDAN İZMİR SUİKASTINA KADAR OLAN 

SİYASİ GELİŞMELER

A-TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI’NA KADAR OLAN SİYASİ GELİŞMELER      

1. İlk Mecliste Gruplar

2. Halk Fırkası’nın Kuruluşu    

3. Cumhuriyetin İlanı  

4. 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu       

B-TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI      

1. Kuruluş        

2. Fırkanın Programı ve Beyannamesi            

3. Teşkilatlanma          

C- ŞEYH SAİD İSYANI VE TCF’NİN KAPATILMASI         

1. Şeyh Said İsyanı ve Takrir-i Sükûn Kanunu

2. TCF’nin Kapatılması (3 Haziran 1925)         

4. İzmir Suikastı           

II. BÖLÜM

SERBEST FIRKANIN KURULUŞU

A-1930 YILINDA TÜRKİYE’NİN ORTAMI          

1. 1929 Dünya Ekonomi Bunalımı ve Etkileri  

B- KURULUŞ ÇALIŞMALARI     

1. Fethi Bey ile Gazi Buluşması           

2. Gazi Fırkayı Fethi Bey’e Kurduruyor           

3. Fethi Bey - Gazi Mektuplaşması     

4. Ahmet Ağaoğlu’nun Fırkanın Kuruluş Şekline Ait İlk İtirazları        

5. Fırkanın Dayanağı: Makbule Hanım           

6. Resmi İşlemler        

7. Gazinin Durumu      

C- YENİ FIRKANIN MEBUSLARI             

Mebusların Fırkaya Giriş biçimi          

1. Fırka Umumi Reisi ve Gümüşhane Mebusu Fethi Okyar    

2. Kütahya Mebusu ve Fırka Umumî Kâtibi Nuri Conker        

3. Kars Mebusu Ahmet Ağaoğlu         

4. Aydın Mebusu Dr. Reşit Galip         

5. Erzurum Mebusu Hasan Tahsin Uzer         

6. Şebinkarahisar Mebusu Mehmet Emin Yurdakul   

7. Bilecik Mebusu Rasim Öztekin       

8. Kocaeli Mebusu İbrahim Süreyya   

9. Elazığ Mebusu Nakiyettin Yücekök

10. Ankara Mebusu Talat Sönmez      

11. İstanbul Mebusu Ali Haydar Yuluğ           

12. İstanbul Mebusu Süreyya İlmen   

13. Sinop Mebusu Refik İsmail Kakmacı         

14. Niğde Mebusu Ali Galip Yenen     

15. Bursa Mebusu Senih Hızıroğlu      

Mebusların Ortak Özellikleri   

D- FIRKANIN KURULMA SEBEPLERİ    

1. Cumhuriyet İdaresinin Gereksinimi Olarak Serbest Fırkanın Kurulması    

2. Denetim Mekanizması Olarak Serbest Fırkanın Kurulması

3. Toplumun Nabzını Ölçmek İçin S.C.F.’nin Kurulması          

4. 1929 Ekonomik Buhranı’nın Etkisinin Sonucu Olarak Serbest Fırka’nın Kurulması           

5. İsmet Paşa’ya Karşı Serbest Fırkanın Kurulması     

6. Gazinin Amacı         

E- 1930 YILINDA YENİ FIRKA KURMA GİRİŞİMLERİ     

1. Ahali Cumhuriyet Fırkası     

2. Türk Cumhuriyet Amele ve Çiftçi Fırkası    

3. Laik Cumhuriyetçi İşçi ve Çiftçi Fırkası        

III. BÖLÜM

PARTİ PROGRAMI VE TEŞKİLATLANMASI

A-PARTİ PROGRAMI    

1. Program      

2. Programın Özellikleri          

3. Programa Gösterilen Tepkiler        

B- SERBEST FIRKANIN EKONOMİK VE SİYASAL KONULARDAKİ GÖRÜŞLERİ   

1. Serbest Fırkanın Başlıca Ekonomik Konular Hakkındaki Görüşleri

2. Serbest Fırkanın Siyasal Konumu ve Görüşleri       

C- PARTİ TEŞKİLATI      

1. Parti Teşkilatlanması           

2. Serbest Fırka ve Basın         

3. Serbest Fırka, Türk Ocakları ve Kadınlar     

IV. BÖLÜM

İZMİR GEZİSİ VE BELEDİYE SEÇİMLERİ

A-İZMİR GEZİSİ VE OLAYLAR   

1. Gezinin Amacı         

2. İzmir’e Hareket       

3. İzmir’deki Karşılama ve İdarenin Kurduğu Tuzaklar           

4. Gösteriler ve Bir Kurban     

5. Fethi Beyin İzmir Nutku ve Gelişen Olaylar

6. Fethi Beyin Ege Gezisi         

7. İzmir Olaylarının Etkileri     

B- BELEDİYE SEÇİMLERİ           

1. Serbest Fırkanın Tabanı      

2. 1930 Yılı Belediye Seçimlerinin Özellikleri  

3. Serbest Fırkanın Seçime Girme Nedenleri  

4. Seçimlerin Başlaması          

5. İstanbul ve İzmir Seçimleri  

6. Serbest Fırkanın Adayları    

7. Seçim Sonuçları       

8. Samsun Seçimi        

9. Seçim Sonuçlarının Sonuçları         

V. BÖLÜM

SERBEST FIRKANIN KAPANIŞI

A- KAPANIŞA GİDEN YOL        

1. İzmir Olayları ve Yunus Nadi’nin Mektubu

2. Arif Oruç’un Gazi’ye Başbakanlık Teklifi     

3. Seçimler ve Seçimlerdeki Olayların Etkisi   

4. Gazinin Meclisi Açılış Konuşması ve Yankıları         

5. Milli Blok Girişimi ve Son Umudun Tükenişi           

B- PARTİNİN KAPATILMASI     

1. Kararın Alınması      

2. Serbest Fırkanın Kendini Feshedişi

C- KAPATILMA NEDENLERİ     

1. CHF’nin Muhalefeti Kabul Edememesi       

2. Devrimlere Karşı Güçlerin SCF’de Toplanması       

SONUÇ

KAYNAKÇA